Khảo sát thực trạng công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh hiện nay

Nhằm có cơ sở thực tiễn để Ban Thường vụ Tỉnh đoàn phối hợp Ban Tổ chức Tỉnh ủy tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo tăng cường công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã thành lập 03 tổ công tác để làm việc với 06 cấp ủy cấp huyện, 04 cấp ủy trường Cao đẳng trong 03 ngày 15,16 và 23/4/2024 về việc khảo sát thực trạng công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên.

Qua khảo sát thực tế và báo cáo số liệu của các đơn vị. Kết quả trong 03 năm từ năm 2021 đến năm 2023, toàn Đảng bộ tỉnh đã kết nạp được 285 đảng viên là học sinh, sinh viên (có 102 đảng viên là nam, 183 đảng viên nữ, 142 đảng viên là cán bộ đoàn, 96 đảng viên là học sinh, sinh viên đạt giải trong các kỳ thi cấp tỉnh, quốc gia, quốc tế, 189 đảng viên là học sinh, sinh viên có thành tích xuất sắc trong học tập, nghiên cứu khoa học). Trong đó, có 235 học sinh trung học phổ thông và 50 sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Qua khảo sát trực tiếp tại các huyện, thị, thành ủy, Đảng ủy Các cơ quan tỉnh, Đảng ủy các trường Cao đẳng, Đại học và báo cáo của các cơ quan, đơn vị liên quan. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã tổng hợp các ưu điểm, tổn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc được nhiều đơn vị chỉ ra trong công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh như sau:

Ưu điểm:

Công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên bước đầu được các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện; kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo công tác tạo nguồn, xem xét, kết nạp học sinh, sinh viên đủ điều kiện, tiêu chuẩn vào Đảng. Trong đó tiêu biểu như: Huyện ủy Hiệp Hòa, Huyện ủy Yên Dũng đã thường xuyên quan tâm, có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy các trường THPT, TT GDNN-GDTX tăng cường công tác kết nạp học sinh vào đảng trong các trường THPT, TT GDNN-GDTX. Kết quả trong 03 năm Huyện ủy Hiệp Hòa kết nạp được 58 học sinh, Huyện ủy Yên Dũng kết nạp được 50 học sinh vào Đảng. Việc thực hiện các quy trình, thủ tục kết nạp vào Đảng đối với học sinh, sinh viên được thực hiện đúng quy định, hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng. 100% học sinh, sinh viên được kết nạp vào Đảng đều bảo đảm điều kiện, tiêu chuẩn; có động cơ phấn đấu vào Đảng đúng đắn, thành tích học tập tốt; chấp hành nghiêm các nội quy của nhà trường, tham gia tích cực vào các phong trào, hoạt động do đoàn trường phát động; các học sinh đều đạt học lực giỏi, xếp loại hạnh kiểm tốt; nhiều học sinh đạt thành tích cao trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia. Thông qua các phong trào hoạt động của nhà trường và của tổ chức đoàn đã giúp các học sinh, sinh viên tích cực học tập, rèn luyện, tu dưỡng bản thân để trở thành những đoàn viên ưu tú và sớm được đứng trong hàng ngũ của Đảng.

Sau khi được kết nạp vào Đảng, những học sinh, sinh viên là đảng viên tiếp tục phấn đấu rèn luyện tốt, nâng cao bản lĩnh chính trị, phát huy thành tích đạt được trong học tập; hầu hết đảng viên là học sinh sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông đều thi đỗ vào các trường đại học, dành được học bổng đi du học nước ngoài; nhiều em thi đỗ vào các trường tốp đầu của cả nước. Đa số các đảng viên kết nạp trong trường trung học phổ thông khi vào môi trường đại học đã phát huy được vai trò tiền phong, gương mẫu, tích cực tham gia các hoạt động của đoàn trường, sinh viên tình nguyện, được cử làm cán bộ lớp, cán bộ đoàn trường, bí thư chi bộ sinh viên, bí thư chi đoàn, chủ nhiệm các câu lạc bộ sinh viên...

Hạn chế, khó khăn, vướng mắc:

Qua khảo sát trực tiếp tại các huyện, thị, thành ủy, Đảng ủy Các cơ quan tỉnh, Đảng ủy các trường Cao đẳng, Đại học và báo cáo của các cơ quan, đơn vị liên quan. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã tổng hợp các tổn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc được nhiều đơn vị chỉ ra trong công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh như sau:

- Một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện chủ trương phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên. Số lượng Chi bộ, Đảng bộ các trường chưa kết nạp được Đảng viên là học sinh, sinh viên còn ở mức cao: năm 2021, toàn tỉnh có 43/56 trường THPT (bằng 76,8%), năm 2022 có 35/56 trường THPT (bằng 62,5%), năm 2023 có 26/56 trường THPT (bằng 46,2%), trong 03 năm (2021-2023) có 02/04 trường đại học, cao đẳng (bằng 50%).

- Một số cấp ủy, tổ chức đảng, giáo viên, học sinh, sinh viên, phụ huynh học sinh chưa có nhận đúng đắn về tầm quan trọng của việc phát triển đảng đối với học sinh, sinh viên nên chưa quan tâm, tạo điều kiện, tuyên truyền, vận động các em vào Đảng. Một số cán bộ, giáo viên các trường trung học phổ thông có suy nghĩ về học sinh tuổi còn quá trẻ, nhận thức chính trị chưa đủ vững vàng, lý tưởng chưa rõ ràng để kết nạp vào Đảng. Phụ huynh học sinh chủ yếu quan tâm đến việc học tập của con em mình, trọng tâm là thi đỗ vào các trường đại học, đi du học nước ngoài hoặc đi xuất khẩu lao động nên không ủng hộ, đồng thuận cho việc học sinh phấn đấu vào Đảng.

- Chất lượng học sinh, sinh viên tại các trường THPT, TT GDNN-GDTX, các trường Cao đẳng, Đại học trên địa bàn tỉnh không đồng đều nên số lượng học sinh, sinh viên được cử tham gia lớp bồi dưỡng nhận thức về đảng của một số trường còn chưa nhiều[1]. Việc áp dụng tiêu chuẩn kết nạp đảng cho học sinh theo Hướng dẫn số 20-HD/BTCTU-TĐ ngày 15/12/2014 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy và Tỉnh đoàn còn gặp nhiều khó khăn đối với các trường có chất lượng học sinh thi đầu vào thấp như các trường tư thực, dân lập, Trung tâm GDNN-GDTX…

- Nhiều học sinh đủ điều kiện, tiêu chuẩn xem xét vào Đảng nhưng chỉ tập trung cho việc học, chưa thực sự có nguyện vọng phấn đấu vào Đảng; một số học sinh có thành tích học tập và hoạt động phong trào tốt, có nguyện vọng vào Đảng nhưng không đủ điều kiện về tuổi.

- Quy định, hướng dẫn của Trung ương về độ tuổi kết nạp vào Đảng: phải đủ 18 tuổi (tính theo tháng). Bởi vậy, nhiều học sinh có nhiều thành tích, hoạt động đoàn sôi nổi nhưng không đủ điều kiện về tuổi kết nạp vào Đảng ở trong trường. Thực hiện theo Hướng dẫn số 20-HD/BTVTU-TĐ ngày 15/12/2014 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy và Tỉnh đoàn thì ngoài các học sinh sinh trước 31/5 thì có thể kết nạp được học sinh sinh từ tháng 7 đến tháng 8. Tuy nhiên, việc chuyển sinh hoạt đảng cho một số học sinh được kết nạp vào tháng 7, tháng 8 gặp khó khăn, vướng mắc về thủ tục, do một số trường đại học chưa đồng thuận, tạo điều kiện tiếp nhận hồ sơ (do quan điểm của của cấp ủy các trường sau khi tốt nghiệp, không còn là học sinh của trường thì phải giới thiệu về chi bộ nơi cư trú xem xét, theo dõi kết nạp).

- Một số nơi tổ chức lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng trùng vào các ngày học của các em học sinh; học cùng với các đối tượng kết nạp Đảng khác nên cũng ảnh hưởng, có khó khăn đối với học sinh, sinh viên các trường trung học phổ thông, Cao đẳng, Đại học. Có nơi mở lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho học sinh muộn, vào cuối học kỳ 1 của lớp 12 nên ảnh hưởng đến thời gian hoàn thiện hồ sơ, xem xét kết nạp Đảng.

Nguyên nhân của những hạn chế, khó khăn trên là do một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên. Công tác tuyên truyền đối với phụ huynh, học sinh về mục đích, động cơ phấn đấu vào Đảng đúng đắn của học sinh còn chưa thường xuyên, tích cực. Một số tổ chức đoàn ở các trường trung học phổ thông, cao đẳng chưa đổi mới nội dung, hình thức hoạt động, chưa tạo được nhiều phong trào nhằm thu hút học sinh, sinh viên tham gia để phát hiện, tạo nguồn, giới thiệu đoàn viên ưu tú là học sinh, sinh viên cho tổ chức đảng... 

Một số nhiệm vụ, giải pháp nhằm nâng cao công tác kết nạp đảng viên là học sinh, sinh viên trong thời gian tới:

1. Các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ tỉnh cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện tốt công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên. Đồng thời, tiếp tục quán triệt sâu sắc trong các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên; nhất là đảng ủy, chi bộ trong các trường trung học phổ thông, đại học, cao đẳng về vị trí, tầm quan trọng của công tác phát triển đảng viên đối với học sinh, sinh viên; coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, nhằm bổ sung nguồn đảng viên trẻ, có chất lượng cho Đảng. 

2. Cấp ủy các trường Trung học phổ thông, đại học, cao đẳng cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc khảo sát, đánh giá, phân tích chất lượng quần chúng ưu tú là học sinh, sinh viên để xây dựng kế hoạch tạo nguồn kết nạp đảng viên, xây dựng chỉ tiêu phấn đấu hằng năm. Tạo môi trường thuận lợi để học sinh học tập, giác ngộ lý tưởng, hình thành động cơ trong sáng, tích cực rèn luyện, phấn đấu vào đảng. Linh hoạt trong việc tổ chức các lớp bồi dưỡng nhận thức về đảng cho học sinh, sinh viên như: mở lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng riêng cho học sinh, sinh viên vào dịp nghỉ hè. Quan tâm đổi mới nội dung, hình thức bồi dưỡng để phù hợp với đối tượng là học sinh, sinh viên.

3. Phát huy vai trò của tổ chức Đoàn các cấp trong công tác tuyên truyền, vận động, tham gia xây dựng tổ chức cơ sở đảng và phát triển đảng viên. Các huyện, thị, thành đoàn, Đoàn Các cơ quan tỉnh và đoàn thanh niên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh đưa nội dung phát triển đảng viên là học sinh vào chương trình công tác hằng năm; phối hợp với cấp ủy các nhà trường tổ chức các hoạt động thiết thực nhằm tuyên truyền, giáo dục lý tưởng cách mạng, phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên thi đua học tập, rèn luyện, xung kích tình nguyện; qua đó phát hiện, lựa chọn và giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng. Thực hiện tốt công tác bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng; bồi dưỡng gắn với định hướng giao nhiệm vụ, tạo điều kiện để học sinh, sinh viên thực hiện nhiệm vụ và thể hiện các khả năng về công tác đoàn thể, tổ chức hoạt động tập thể, kĩ năng hoạt động xã hội; gắn với hoạt động giáo dục lý tưởng, khát vọng vươn lên, để học sinh, sinh viên có mục tiêu phấn đấu. Nâng cao vai trò nòng cốt của Đoàn Thanh niên trong phát hiện, bồi dưỡng đoàn viên ưu tú cho Đảng; triển khai thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Đoàn viên thanh niên phấn đẩu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”.

4. Tăng cường công tác tuyên truyền, phát hiện gương người tốt, việc tốt, đảng viên gương mẫu có uy tín trong công tác, lao động, học tập; vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng trong công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên; nhằm tạo sức lan tỏa cho học sinh, sinh viên học tập, noi theo và tự nguyện phấn đấu vào Đảng. Lấy kết quả công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên là một tiêu chí để đánh giá, xếp loại hằng năm đối với tổ chức đảng nhà trường và các tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý có liên quan theo phân cấp, nhất là người đứng đầu cấp ủy.

5. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác kết nạp đảng viên là học sinh, sinh viên. Kịp thời biểu dương, khen thưởng đối với cấp ủy, tổ chức đảng có nhiều thành tích trong công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên; nhắc nhở, phê bình các cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu chưa nêu cao tinh thần, trách nhiệm, kết quả kết nạp đảng viên trong học sinh, sinh viên hằng năm đạt thấp. Thực hiện sơ kết, tổng kết công tác kết nạp đảng viên để rút kinh nghiệm và triển khai cách làm sáng tạo, hiệu quả trong thời gian tiếp theo.